Vindplaats: Zelf fossielen zoeken in Escalles

Escalles, een eindje voorbij Calais in Frankrijk, is één van mijn favoriete vindplaatsen. Ik probeer er één of twee keer per jaar een paar dagen naartoe te gaan om fossielen te zoeken. Je zoekt op/aan het strand.

escalles en het strand bij Escalles waar je mooie fossielen kunt vinden

 

 

Je vind hier een korte beschrijving van hoe en waar je fossielen kun vinden. Er zijn:

  • de fosfaatnodules,
  • de losse kalkblokken,
  • het grind op het strand en
  • de zwarte of grijze klei.

 

De fosfaatnodules.

De meeste fosfaatnodules/knollen vind je bij eb vooraan bij de bunker van Escalles tussen de kalkvoren of tussen het grind voorbij de Petit Blanc Nez.

Fosfaatnodules zijn echte verrassingspakketjes! Er kan van alles in zitten. Meestal schelpen, scaphopoden en delen van diverse soorten ammonieten. Als je geluk hebt zitten er hele ammonieten in. .. of eigenlijk hele praghmacones. Dit is het stevigere gedeelte van de inktvisschelp zonder het leefkamer. Ik heb ook werveltjes en haaientanden gevonden in fosfaatnodules.

Als je aan het zoeken bent en een beetje grip wil houden waar je al geweest bent, leg dan met enige regelmaat de stenen die je in je handen gehad hebt boven op de kalk. Als je dan een stuk per ongeluk een tweede keer doet valt je dat zo snel op.

fosfaat nodule met werveltje gevonden bij Escalle

Niet alle nodules zijn goed wat vondsten betreft. Als je goed kijkt zijn er grofweg vier soorten. 1) Fosfaat knollen. Heel donkere, zwarte gevallen met rare vormen. 2) Donkere, maar net nog bruin. Vaak heel mooi ovaal/rond. 3) Ronde knollen verpakt in een prachtige laag pyriet kristallen. 4) Knobbelige grijze gevallen met zwarte of bruine stukjes, soms ook met pyriet.

1) Fosfaat knollen. Heel donkere, zwarte gevallen met vaak rare vormen

Dit zijn de interessante knollen als het om ammonieten gaat. Maar er zitten dus ook andere soorten schelpen in en soms ook andere zaken zoals werveltjes en haaientanden. Deze fosfaatknollen zijn vaak diep zwart. Vaak kom je het buitenste deel van een ammoniet los tegen. Het meest kom je de knollen tegen. Als je die goed bekijkt steken er meestal wel stukjes van schelpen uit. Als dat zo is kan het lonen ze mee te nemen en thuis ze nog een rustig te bekijken. Je kan deze met een prep-pen of met een kleine hamer bewerken. Open slaan op het strand wil je eigenlijk niet doen. Het kost tijd en de immer opkomende vloed geeft je daar een beperkte hoeveelheid van. Bovendien krijg je dan losse stukken die je weer lastiger kunt bergen. Het leuke van deze nodules is dat met enige regelmaat de parelmoer van de schelp bewaard blijft. Dit kan spectaculaire kleuren geven. Blauw, geel, oranje, rood en groen. Je komt het allemaal tegen.

ammoniet met kleur (parelmoer) gevonden in een fosfaat nodule op het strand van Escalle

Het is lastig te zeggen uit welke lagen deze precies komen. Er zijn meerdere lagen waar degelijke knollen uit komen. Soms kun je aan de hand van de schelpen soorten er wel iets over zeggen. Verder dan midden of boven Albien kom ik meestal niet.

Laatst heb ik zelfs een stuk dinosaurusbot gevonden waarvan ik vermoed dat die uit deze laag komt. Waarschijnlijk is een rottend karkas door rivieren de zee in gespoeld.

2) Donkere, maar net nog bruin. Vaak heel mooi ovaal/rond

Deze bruinige knollen worden ook wel septarische knollen genoemd. Als je deze open slaat zie je vaak een wirwar aan calciet adertjes die de scheurtjes aan de binnenkant opgevuld hebben. Ik heb nog nooit iets gevonden in deze knollen en laat ze (op een enkele vergissing na) altijd liggen.

3) Ronde knollen verpakt in een prachtige laag pyriet kristallen

Als je van pyriet houdt moet je de pyrietknollen natuurlijk niet laten liggen, maar hier zit eigenlijk nooit iets in. Vooral als ze rond zijn. Als ze langwerpig zijn kan er wel mooi versteend hout in zitten. Je kunt vaak zelfs de nerven zien zitten. Deze knollen komen uit één van de klei lagen rond de grens het onder Albien en zijn bijna het oudste dat je hier tegen zult komen.

 4) Knobbelige grijze gevallen met zwarte of bruine stukjes, soms ook met pyriet

Deze vaak grillig gevormde stenen komen uit een zandsteenlaag van het onder-Albien. Ze zijn de hardste delen van een zachtere steenlaag. Harder als gevolg van de mineralen uit de dierlijke resten. Hier kom je ook wel pyriet in tegen en regelmatig ook hout. Vooral zijn het gerolde schelpen. Soms zitten er delen van ammonieten in. Als je geluk hebt zitten er kleine Douvillleiceras in. Maar ook delen van grote nautilussen ben ik wel eens tegen gekomen.

De losse kalkblokken.

Ik schrijf met opzet “de losse kalkblokken”. In de wand mag je niet hakken, bovendien is het extreem riskant. Je zult niet de eerste zijn die wat op zijn hoofd krijgt. Als je dicht onder de wand iets interessants ziet moet je een aantal dingen doen. Controleer of de wand overhangt of niet. Een schone steile wand is minder riskant dan een overhangende met scheuren. Ga in je hoofd na wat voor weer het de laatste tijd is geweest. Als het veel geregend heeft, moet je meer oppassen dan anders. Tot slot, pak wat je interessant vind en ga het elders rustig bekijken. Zorg dat je zo min mogelijk tijd direct onder de wand door brengt.

kalkblok uit Escalles met mantelliseras

In de kalkblokken kom je werkelijk van alles tegen. Van vissenbotjes, haaientanden, sponzen tot ammonieten. Zorg voor een goede hamer en beitel. Maar ook een zaag met grove tanden kan uitkomst bieden om grote blokken kleiner te maken. Ik prepareer liever de stenen thuis uit dan dat ik ze hier kapot sla. In de wat blauwige kalk kom je ook de markasieten tegen. Dit zijn pyriet concreties die erg decoratief zijn. Er zijn mensen die alleen daar naar zoeken.

Op sommige delen van het strand vind je erg veel van die dingen bij elkaar. Die zijn dan vaak gerold en bruin van de oxidatie. Direct uit de kalk zijn ze het mooist.

Fossielen vinden in de kalk is nog meer een kwestie van goed kijken en je fantasie gebruiken. In de witte of gelige kalk zitten vlekken en afwijkende uitsteeksels. Die zouden een hint kunnen zijn van iets groters. Als je ergens gaat zitten en goed rondkijkt vind je meer dan als je rustig langs loopt.

klif bij Escalles

 

Het grind op het strand.

Op de vloedlijn of vlak daar onder liggen massa’s losse stenen. Dicht bij de bunker van Escalles zijn dit hoofdzakelijk vuursteenconcreties uit de kalk. Als je de Petit Blanc Nez voorbij bent, zitten er hier ook zwarte fosfaatknollen tussen. Dit zijn dezelfde als hierboven beschreven. Op de plekken waar de fosfaatknollen en pyriet zich concentreren, kun je bovendien ook nog kleine gepyriteerde ammonieten vinden.

fosfaatnodule uit het grind bij Escalles klein

En…. Daar kom je ook munitie uit de eerste of tweede wereldoorlog tegen. Ik heb munitie van handwapens gevonden en zwaardere projectielen. Deze kunnen vaak nog ontploffen.

Na mijn allereerste bezoekje aan Escalles heb ik thuis in Nederland de Explosieven Opruimings Dienst bij mij op de koffie gehad. Nadien laat ik ze altijd liggen.

De zwarte of grijze klei.

Onder die grote kalkformaties ligt een fiks pak klei. Soms kom je die tegen en soms niet. Elke dag ligt het zand op het strand namelijk anders. Met enige regelmaat zijn er delen op het strand (ongeveer voor de Petit Blanc Nez) waar de klei bloot ligt. Dan moet je geluk hebben, want de meeste klei bevat nagenoeg niets. Vooraan, dicht bij de zee tref je nog wel een band aan met zwarte knolletjes. Hier zitten veel krabbenschildjes bij. Verder vind je hier wel eens wat werveltjes en stukjes van ammonieten.

Wat dichter bij de kust ben ik wel eens tegen een laag aan gelopen waar zeer mooie pyriet ammonieten in zaten. Deze hadden ook de parelmoer nog. Erg mooi! Helaas is het bij deze ene keer gebleven. Daarna heeft zand altijd dit deel van de plaat bedekt.

pyriet ammonieten uit Escalle Hammites en Epihoplites

Wanneer je de Petit Blanc Nez voorbij bent wordt op enig moment de klei zichtbaar in de wand. Of eigenlijk in de instortingen. De kalkwand ligt dan nog iets verder naar achteren.

Deze klei is vaak door de elementen en het gewicht van de kalk al behoorlijk gekneed. Vaak vind je hier niet zo veel. Maar het loont goed te kijken. Vooral daar waar de klei bij het zand komt spoelen de ammonietjes van pyriet vaak mooi uit. De zee legt ze bovendien ook nog eens voor je bij elkaar. Door hun specifieke dichtheid sorteert de zee ze mooi uit. Vind je er één, dan liggen er vaak meerdere.

Dit zijn mijn persoonlijke ervaringen. Ik hoop dat het je helpt bij het zoeken in Escalles. Heb je aanvullingen of verbeteringen laat mij dat dan weten.

Vond je dit een interessant artikel deel het dan met je vrienden.